Paaswake als verhaal van Hoop.

In de stille week kon ik via een online verbinding meeleven met de diensten van broeders van de Benedictijnse Willibrordsabdij te Doetinchem, waaraan ik als ‘buitenbroeder’ verbonden ben. In de lege kerk waren alleen de kleine groep monniken aanwezig met een ruime afstand tot elkaar. Gasten en bezoekers konden er dit jaar niet bij zijn vanwege de Coronacrisis, maar via de webcam kon je deelnemen aan de diensten. De liturgie kon doorgaan: Indrukwekkende én eenvoudige diensten op de Witte donderdag, de Goede vrijdag en in de late avond van Stille zaterdag – het was inmiddels donker- de Paaswake. Juist in deze dagen waarin de dood zo tastbaar en dreigend aanwezig is heeft me dit bemoedigd. De Paaswake begint met het licht dat buiten aan het Paasvuur is ontstoken en de kerk wordt ingedragen. Een nieuwe Paaskaars. Dan starten de lezingen, afgewisseld met telkens een gezang en een kort gebed:

  • Het scheppingsverhaal, hoe God alles gemaakt had en het zeer goed was;
  • De geschiedenis van de Uittocht uit Egypte en de doorgang door de Schelfzee, waarbij de dood het volk Israël op de hielen zat – daar, in die Uittocht, heeft het Pascha zijn oorsprong;
  • De bevrijding uit de Ballingschap en de troostrijke beloften die Jesaja daarbij schrijft;
  • Woorden van Paulus uit het nieuwe Testament.
  • En uiteindelijk de lezing van de verrijzenis van onze Heer, Jezus Christus.

In deze Paasnacht wordt de doopbelofte vernieuwd en de doop bevestigd, zoals in de oude kerk de doop juist in deze nacht gedaan werd. En als slot het Avondmaal, de gemeenschap met de Levende Heer.

Zó door de duisternis heengaan naar het licht van de Paasmorgen: ik heb die beweging als indrukwekkend ervaren en ik werd me bewust hoezeer de doortocht door het water van de Schelfzee, het water van de dood dreigend aanwezig was in de viering van het Pascha, destijds voor het volk Israël. Pasen is een Pass-over, een doortocht. Je gaat er doorhéén en ervaart de bevrijding juist te midden van de dreiging van het lijden en de dood. Wat mij Hoop geeft is dat dit Evangelie geen goedkoop en simpel verhaal is, maar zoveel diepte heeft en een weg biedt in de crisis waarin we zitten. Ook in de dreiging van en aanwezigheid van de dood in onze gemeenschap helpen mij deze oude woorden en die eeuwenlange beproefde liturgie om hoop te houden op God, die de Schepper is. Ook in mijn bezorgdheid geeft dit houvast en wijst het me de richting, wijst het me op de Verrezen Christus.

Van de Duitse theologe Dorothee Sölle (‘Mystiek en verzet’) leerde ik dat je deze hoop alleen levend kunt houden door ook zelf in die stroom te gaan staan, daaruit te leven en handelen naar wat goed is en recht is. Om in de kracht van de Geest het leven en samenleven te beschermen en te dienen. Daarmee is hoop voor mij een geschenk van God én een opdracht om in Zijn Naam aanwezig te zijn op de schroeiplekken van ons leven en samenleven.

Een lied wat ik hierbij met jullie wil delen is het Taizé lied: Jezus u bent het licht in ons leven:
https://www.youtube.com/watch?v=ZAyfYoEjOR0

Kees Verduijn