Het slechte van de aarde waarop we leven is dat deze zonder handleiding wordt geleverd. De enige manier om erachter te komen hoe de aarde en alles erop werkt is meestal de harde en zware weg. Vaak voelen we ons als mensen die veel te dicht bij een schilderij staan. Je ziet een deel van het schilderij en je weet dat er een groter geheel is maar je mist het overzicht. Je moet een stap terug doen om het totale plaatje te zien. Te midden van deze coronacrisis heb ik ook het gevoel dat ik plat met mijn neus tegen het plaatje sta en ik daardoor niet
altijd begrijp wat er om me heen gebeurt. Misschien moet ik als gelovige een grote stap terug doen om het schilderij beter te kunnen zien.
De theoloog Walter Brueggemann deed een gedetailleerde studie van de Psalmen. En met die studie ontdekte hij dat er minstens drie soorten ervaringen zijn die mensen van het leven hebben. Hij zegt dat deze drie ervaringen bekend staan als oriëntatie, desoriëntatie
en heroriëntatie. Oriëntatie zijn die momenten waarop het goed gaat. De wereld is mooi en het leven is prachtig. Desoriëntatie is die tijd waarin mensen verward en verloren zijn en constant op zoek zijn naar antwoorden om de chaos te begrijpen. En de laatste is heroriëntatie.
Dit zijn de momenten waarop de puinhoop weer zin begint te krijgen en je door alle chaos om je heen weer licht ziet aan het einde van de tunnel. Dan ontdek je ook dat het licht aan de andere kant van de tunnel geen trein is die op je afkomt. Ik zou graag samen met u willen ontdekken hoe we van desoriëntatie naar heroriëntatie kunnen komen. Hoe we langs de vele vragen en wanorde kunnen komen op weg
naar meer orde en zekerheid. En om dat te doen steken we ons licht op bij de profeet Habakuk. Het leven op moeder aarde is beslist niet eenvoudig. Het heeft veel kanten. Het is een plek waar enerzijds wreedheid en woede heerst en anderzijds liefde en acceptatie. Het is
bijna als een toneelvoorstelling waarin momenten van vreugde en verdriet elkaar afwisselen.
De auteur Scott Peck die het beroemde boek “The road less travelled” schreef, zegt in dit boek:
Life is difficult. This is a great truth, one of the greatest truths. It is a great truth because once we truly see this truth, we understand it. Once we truly understand it - then life is no longer difficult
Vervolgens schrijft hij over het fenomeen dat veel mensen niet willen beseffen dat het leven moeilijk kan zijn, dus klagen ze over
de omvang van al hun problemen alsof het leven gemakkelijk zou moeten zijn. Je moet het ermee eens zijn dat het leven vaak ook oneerlijk verloopt. We hebben de laatste tijd allemaal regelmatig de vraag gehoord ‘waarom moeten de grenzen van ons land worden gesloten omdat een vreemdeling uit een ver land om goede of kwade redenen heeft besloten zijn of haar land te verlaten?’
Onze verwarde wereld kan een behoorlijk grote impact hebben op ieders religieuze leven. Het kan ervoor zorgen dat iemand in de war raakt en geloofsproblemen ervaart. Simpelweg omdat verschillende mensen op verschillende manieren reageren op wat er om hen heen gebeurt. En dan gebeurt het maar al te gauw dat je voor jezelf gemakkelijke antwoorden begint te creëren. Alles kan gemakkelijker worden uitgelegd als ik iemand of iets de schuld kangeven: “de Chinezen zijn vuile mensen en daarom hebben we nu een wereldwijde pandemie”, of “de regering neemt niet genoeg verantwoordelijkheid voor onze ecologische problemen.” Sterker nog, mensen gaan vaak nog een stapje verder door alles aan God toe te schrijven. Alles is Zijn wil en alles wat er gebeurt is Zijn schuld. En dan lijkt men het gemakkelijker te begrijpen omdat er iemand is die de schuld kan krijgen. Maar diep in mijn hart weet ik dat dit niet echt de waarheid is. En dus gaat elk mens op zijn eigen manier om met zijn problemen. Sommige mensen gaan er onzorgvuldig mee om en zeggen dat wat er gebeurt niet te vermijden is. Anderen verwijten alles en iedereen om hen heen. Bijna zoals Habakuk aan het begin van zijn boek. En dan vragen ze waarom God zulke dingen doet, of waarom Hij zulke dingen toelaat. Andere mensen hebben het gevoel dat Hij er gewoon op uit is om iedereen te straffen. Weer anderen onthouden zich van alles en beweren dat God niets te maken heeft met deze verwarde wereld en dat Hij niet langer geïnteresseerd is in de mensheid.
Nu heb ik veel gesproken over onze eigen omstandigheden, hoe we daarmee omgaan en wat de gevolgen zijn. Hoe verhoudt het zich tot de omstandigheden van Habakuk? Het begin en het einde van dit boek helpen ons enorm. Habakuk begint met te zeggen wat er
om hem heen allemaal mis gaat en dat hij niet begrijpt waarom God dit allemaal toelaat. En uiteindelijk legt hij veel nadruk op het woord “toch”. De tegenstellingen en onzekerheden zijn niet verdwenen maar toch zal hij geloven en zich verheugen. Habakuk helpt ons om geen
goedkoop antwoord te vinden maar om ons echt te heroriënteren. Hij laat ons zien waar ten diepste het antwoord op het omgaan met deze verwarde wereld ligt. Het sleutelwoord daarbij is toch. Habakuk leerde te geloven, te vertrouwen en zich te verheugen, zelfs als de
verwarring toesloeg. Het is een overtuiging die naast tegenstrijdigheden kan bestaan. Deze overtuiging wordt dus niet bepaald door de omstandigheden maar eerder ondanks de omstandigheden. Hoor je dat er een verschil is tussen deze heroriëntatie van Habakuk en
een overtuiging die alleen blindelings alles accepteert? Omdat zo’n overtuiging vaak maar oneerlijk is over gevoelens en alles probeert te verdoezelen. Als jij en ik in een verwarde wereld kunnen geloven en eerlijk en oprecht kunnen zeggen dat we ons zullen verheugen, dan hebben we een waar antwoord gevonden. Dan zijn we op het punt waar we een stap terug kunnen doen en het gehele schilderij in beeld hebben, zodat het ons duidelijk wordt dat we ondanks de omstandigheden de Here Jezus nog steeds mogen zien als onze Redder. Dan weten we dat Hij onze voeten zal maken als die van hinden om veilig op hoge plaatsen te kunnen lopen.
Moge de Heer ieder van ons dit geloof geven dat getuigt van vertrouwen en oprechtheid en niet een geloof dat probeert oneerlijke goedkope antwoorden te geven. En ik zou willen afsluiten met deze opvallende woorden uit Habakuk 3:17 – 19:
Al zal de vijgenboom niet bloeien, al zal de wijnstok niets voorbrengen, al zal de oogst van de olijfboom tegenvallen, al zal er geen koren op de akkers staan, al zal er geen schaap meer in de kooien zijn en geen rund meer binnen de omheining – toch zal ik juichen voor de Heer, jubelen voor de God die mij redt. God, de Heer, is mijn kracht, Hij maakt mijn voeten snel als hinden, Hij laat mij over mijn bergen gaan.
ds. Jacques Steenkamp
© 2020 Alle rechten voorbehouden
Gemaakt met ❤ door Wim & Rogine
