Hoe ga je reageren als er een ingrijpende gebeurtenis in je leven plaatsvindt? Je kunt allerlei scenario’s bedenken waar je mee te maken kunt krijgen en je probeert je een voorstelling te maken van de impact hiervan. Ook kun je je van te voren voornemen om op een bepaalde manier te reageren als het zover is. Maar als het eenmaal zover is, dan kan het gebeuren dat je reactie heel anders is dan je je ooit had voorgesteld en voorgenomen. Petrus, een leerling van Jezus, weet uit eigen ervaring hoe dat gaat.
Vanaf het moment dat hij door Jezus geroepen werd was hij enthousiast (Marc. 1:16-18). Van de ene op de andere dag liet hij de visnetten achter zich en volgde hij Jezus. Dag en nacht ging hij in Zijn voetspoor. Onderweg had hij van alles met zijn Heer meegemaakt. Hij stond er met zijn neus bovenop toen er wonderlijke genezingen plaatsvonden (Marc. 1:25; 5:1-20). Naast deze bijzondere daden van Jezus had Petrus aan Zijn lippen gehangen toen zijn Meester onderwijs gaf over het Koninkrijk van Zijn Vader. En toen brak die dag aan waarop hij zich openlijk uitsprak: ‘U bent de Messias, de Zoon van de levende God’ (Matt. 16:16). Mooier kan toch niet: Jezus belijden als je Heer en tegen Hem zeggen: ‘U bent het!’
Rondom zo’n belijdenis kun je je niet voorstellen dat het ooit anders gaat worden. Deze overtuiging was Petrus ook toegedaan. Vol vuur zei hij: ‘Ik zal U nooit verloochenen’ (Marc. 14:31). Maar na deze openlijke steunbetuiging was alles in een stroomversnelling geraakt. Een arrestatieteam uit Jeruzalem had Jezus in de boeien geslagen en hardhandig afgevoerd (v.43-51). Terwijl de meeste leerlingen waren weggevlucht (v.50), volgde Petrus zijn Heer op veilige afstand (Luk. 22:54). Het lukte hem zelfs om de plaats te bereiken waar Jezus aan een eerste verhoor werd onderworpen. Wat hij daar zag gebeuren liet zich amper beschrijven: zijn Heer werd bespot, bespuwd en geslagen (v.65). En juist dan en daar wordt hij argwanend en kritisch aangesproken: ‘Jij was ook bij die Jezus van Nazareth’ (v.67).
Petrus voelt zich betrapt en in het nauw gedreven. Opeens ziet hij vele ogen hem onderzoekend aankijken. Razendsnel moet hij kiezen tussen bekennen of ontkennen. Voor dat ‘ontkennen’ had Jezus hem nog wel gewaarschuwd: ‘Nog voor de haan tweemaal gekraaid heeft, zal jij Mij driemaal verloochenen’ (v.30). Maar zelf heeft Petrus hier geen rekening mee gehouden; hij kan zich niet voorstellen dat hij zijn intense verbondenheid met Jezus zal ontkennen. Toch voelt Petrus zich verre van comfortabel op de binnenplaats en daarom zoekt hij snel een andere staanplek (v.69). Maar al spoedig heeft men hem weer in het vizier: ‘Hij is een van hen!’ Zonder na te denken werpt hij ontkennend de aanklacht van zich af. Met Gods Naam op lippen neemt Petrus openlijk afstand van Hem die zijn hart en leven zocht en vond.
Hij is amper uitgevloekt of hanengekraai dringt tot hem door. Dit schudt hem hardhandig wakker. De evangelist Lukas voegt hier nog niets belangrijks aan toe: Jezus kijkt Petrus aan (Luk. 22:61).Door deze blik en de herinnering aan Jezus’ waarschuwing breekt Petrus en begint hij te huilen (v.72). Dit zijn geen tranen omdat hij teleurgesteld is in zichzelf maar omdat hij Jezus op Zijn hart getrapt heeft. Als je, net als Petrus, Jezus lief gekregen hebt, dan weet je ook hoe bitter zulke tranen zijn; je huilt omdat je zweeg en je tranen vloeien omdat je niet sprak toen Zijn Naam, door woord en daad, geweld werd aangedaan. Je schaamt je omdat jouw ‘ja-woord’ geen standhield in het uur van de verzoeking.
Op weg naar Pasen worden we stil vanwege onze schuld en schaamte.
We laten de woorden uit de Mattheüs Passion tot ons doordringen:
O Mensch, bewein dein Sünde groß (BWV 244 29 Choral). Of zoals Ria Borkent hertaalde:
Jij mens, kom laat je tranen gaan,
want Christus moest bij God vandaan
vanwege onze zonden.
Die uit een maagd, een meisje nog,
als mens geboren werd voor ons,
heeft vrede ons verkondigd.
Aan doden gaf hij leven weer,
rondom hem was geen ziekte meer,
totdat het tijd zou worden
dat hij voor ons geofferd werd,
hij droeg de zonden van ons weg,
is aan het kruis gestorven.
Cock Kroon
Hervormde Maranathakerk Lunteren
